Nadciśnienie tętnicze

Ciśnienie krwi jest miarą siły napierającej krwi na ściany naczyń krwionośnych. Serce pompuje krew do naczyń krwionośnych, które przenoszą krew w całym ciele. Wysokie ciśnienie krwi, zwane również nadciśnieniem, jest niebezpieczne, ponieważ powoduje cięższą pracę serca w celu wypompowania krwi do organizmu i przyczynia się do stwardnienia tętnic lub miażdżycy, udaru, choroby nerek i niewydolności serca.

Jakie jest prawidłowe ciśnienie krwi?

Odczyt ciśnienia krwi jest zapisywany w postaci dwóch liczb oddzielonych ukośnikiem, np. 120/80. Czyta się go jako "120 na 80". Wyższa liczba nazywana jest wartością skurczową, a niższa – rozkurczową. Zakresy to:

Kategoria	Skurczowe [mmHg]		Rozkurczowe [mmHg]
Optymalne	< 120	i	< 80
Prawidłowe	120 - 129	i/lub	80 - 84
Wysokie prawidłowe	130 - 139	i/lub	85 - 89
Nadciśnienie tętnicze 1. stopnia	140 - 159	i/lub	90 - 99
Nadciśnienie tętnicze 2. stopnia	160 - 179	i/lub	100 - 109
Nadciśnienie tętnicze 3. stopnia	≥ 180	i/lub	≥ 110
Izolowane nadciśnienie skurczowe	≥ 140	i	< 90

Czym powodowane jest wysokie ciśnienie krwi?

Dokładne przyczyny wysokiego ciśnienia krwi nie są znane, ale kilka rzeczy może odgrywać rolę. Są to m.in.:

Palenie
Nadwaga lub otyłość
Brak aktywności fizycznej
Za dużo soli w diecie
Zbyt duże spożycie alkoholu (więcej niż 1 do 2 drinków dziennie)
Stres
Wiek
Genetyka
Historia rodzinna wysokiego ciśnienia krwi
Przewlekła choroba nerek
Zaburzenia nadnerczy i tarczycy
Bezdech senny
Nadciśnienie samoistne

Nadciśnienie pierwotne

Aż dla 95% przypadków wysokiego ciśnienia krwi w USA nie można wskazać przyczyny. Ten rodzaj nadciśnienia tętniczego nazywa się "nadciśnieniem pierwotnym".

Chociaż pierwotne nadciśnienie pozostaje nieco tajemnicze, wiąże się z pewnymi czynnikami ryzyka. Wysokie ciśnienie krwi ma tendencję do występowania w rodzinach i częściej dotyka mężczyzn niż kobiety. Wiek i rasa również odgrywają pewną rolę. W Stanach Zjednoczonych osoby ciemnoskóre dwa razy częściej niż biali mają wysokie ciśnienie krwi, chociaż różnica ta zaczyna się zmniejszać około 44 roku życia. Po 65 roku życia czarnoskóre kobiety mają najwięcej przypadków nadciśnienia.

Na nadciśnienie pierwotne duży wpływ ma również dieta i styl życia. Szczególnie istotny jest związek między solą a wysokim ciśnieniem krwi. Ludzie mieszkający na północnych wyspach Japonii jedzą więcej soli na mieszkańca niż ktokolwiek inny na świecie i mają najwyższą częstość występowania nadciśnienia pierwotnego. Natomiast ludzie, którzy nie dodają soli do jedzenia, nie wykazują praktycznie żadnych śladów nadciśnienia pierwotnego.

Większość osób z wysokim ciśnieniem krwi jest "wrażliwych na sól", co oznacza, że wszystko, co przekracza minimalne zapotrzebowanie organizmu na sól, jest dla nich szkodliwe i podnosi ciśnienie krwi. Inne czynniki, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia nadciśnienia pierwotnego, obejmują otyłość, cukrzycę, stres, niewystarczające spożycie potasu, wapnia i magnezu, brak aktywności fizycznej i przewlekłe spożywanie alkoholu.

Nadciśnienie wtórne

Gdy można zidentyfikować bezpośrednią przyczynę wysokiego ciśnienia krwi, wtedy określa się je jako nadciśnienie wtórne. Wśród znanych przyczyn nadciśnienia wtórnego najwyżej plasuje się choroba nerek. Nadciśnienie może być również wywołane przez guzy lub inne nieprawidłowości, które powodują, że nadnercza (małe gruczoły umiejscowione na nerkach) wydzielają nadmierne ilości hormonów, które podnoszą ciśnienie krwi. Pigułki antykoncepcyjne – szczególnie te zawierające estrogen – i ciąża mogą podnieść ciśnienie krwi, podobnie jak leki zwężające naczynia krwionośne.

Kto jest bardziej podatny na nadciśnienie?

Osoby, których członkowie rodziny mają wysokie ciśnienie krwi
Palacze
Afroamerykanie
Kobiety w ciąży
Kobiety przyjmujące tabletki antykoncepcyjne
Osoby powyżej 35 roku życia
Osoby z nadwagą lub otyłością
Osoby nieaktywne
Osoby nadużywające alkoholu
Osoby, które jedzą zbyt dużo tłustych potraw lub potraw zawierających zbyt dużo soli
Osoby z bezdechem sennym